Chất béo là một trong 3 dưỡng chất cơ bản của cơ thể bên cạnh chất đường và chất đạm. Tuy nhiên, nếu số lượng và hình thái của tế bào mỡ vượt quá nhu cầu sẽ trở thành nhân tố bất lợi cho sức khỏe.
BS Lương Lễ Hoàng
Trong cơ thể, chất béo là chất tối cần thiết của tất cả nội tạng vì cấu trúc của tế bào, của nhu mô là một hỗn hợp béo và đạm. Thiếu chất béo thì tiến trình tái tạo, phục hồi bị đình trệ; tủy xương không thể sản xuất hồng cầu; lá gan không thể tổng hợp kháng thể chống siêu vi, vi khuẩn, nấm mốc; dây thần kinh mất vỏ bọc; da thiếu sợi collagen; hệ nội tiết thiếu nội tiết tố… Chất béo đồng thời là chất dự trữ năng lượng quan trọng vì là nguồn cung ứng lâu dài. Thiếu chất béo thì gia chủ không đủ năng lượng để “đồng hành” với stress, chất lượng cuộc sống giảm sút vì rối loạn nội tiết tố, lâu bình phục mỗi khi bị bệnh do vừa thiếu năng lượng vừa thiếu dưỡng chất.
Cơ thể muốn khỏe mạnh cần có đủ chất béo, miễn là đừng thừa. Về mặt cơ thể và sinh lý học, tế bào mỡ nguyên thủy là tế bào thông thường nhưng được giao cho nhiệm vụ giữ thêm mỡ trong cấu trúc. Tế bào mỡ có mặt ở khắp nơi vì chỗ nào trong cơ thể cũng cần nguồn dự trữ chất béo.
Trong cơ thể của trẻ con khỏe mạnh, tế bào mỡ hầu như không có hại. Đó là tế bào mang tên “tế bào mỡ nâu” vì chứa nhiều hạt mỡ li ti màu nâu với nhân tế bào ở vị trí trung tâm và kích cỡ như các loại tế bào khác. Trẻ nhờ có đủ tế bào mỡ nâu nên có đủ năng lượng để tăng trưởng trên cả hai mặt tâm thể, có làn da mịn màng, căng láng.
Kẹt ở chỗ tế bào mỡ nâu lại thu hẹp sự hiện diện rất nhanh ở người trưởng thành, thay vào đó là sự bành trướng của tế bào mỡ trắng. Dưới tác động của nhiều nhân tố, trong đó đứng đầu là tình trạng hưng phấn hoạt tính của hệ thống thụ thể có tên PPARy, tế bào mỡ trắng sinh sôi và tràn ngập trong cơ thể. Thay vì nhiều hạt mỡ li ti dễ được thoái biến thành năng lượng, tế bào mỡ trắng chứa đầy một khối chất mỡ gây bệnh, như triglyceride, khiến kích cỡ tế bào có thể tăng gấp 20 lần so với bình thường. Nhân tế bào bị khối mỡ đẩy sang một bên khiến tế bào biến dạng về hình thái. Đáng lo hơn nữa là tế bào mỡ trắng hầu như mất hẳn chức năng sinh lý của tế bào bình thường. Thêm vào đó tế bào mỡ trắng luôn xâm lấn nếu có cơ hội và nằm lỳ khi chiếm được chỗ tốt. Đó là lý do tại sao lá gan nhiễm mỡ khi tế bào gan bị hủy hoại (vì siêu vi, rượu bia), trái thận hư biến hóa mỡ, mạch máu xơ vữa và mất tính đàn hồi, tế bào não hư vỏ bọc… Chưa xong. Tế bào mỡ trắng thường ký gửi ở thành bụng làm tăng vòng hai, vùng mông, đùi; khiến bệnh da cam (da sần sùi như vỏ trái cam) trám chỗ làn da mịn màng. Thừa cân, béo phì khi đó chỉ là chuyện không chóng thì chầy.
Không chỉ tác động đến ngoại hình, béo phì còn là đòn bẩy của bệnh tim mạch, tiểu đường, thoái hóa khớp, thậm chí ung thư. Đó là lý do tại sao phải giảm cân nếu thừa cân để tế bào mỡ trắng không thừa nước đục thả câu. Vấn đề là giảm cân hiệu quả nhất bằng cách nào để đừng trở thành gánh nặng cho cơ thể vốn đã là miếng mồi ngon của rối loạn biến dưỡng?
Trọng điểm của bất cứ liệu pháp nào cũng nhằm vào điều trị căn nguyên vì trị bệnh trên ngọn chẳng khác nào bắt cóc bỏ dĩa, chữa cháy cầm canh. Điều chỉnh mỡ máu, ổn định biến dưỡng chất béo, giảm thể trọng nếu thừa cân dựa trên tác dụng ức chế khả năng biệt hóa tế bào mỡ trắng là phương án hợp lý để tế bào trong cơ thể không biến thành tế bào mỡ trắng với số lượng gây bệnh. Đó là lý do tại sao nhiều thầy thuốc ở Âu Mỹ sau khi được thuyết phục bởi công trình nghiên cứu của Đại học California-Davis (Mỹ), đã chọn các tinh chất thiên nhiên từ Belaunja và Mangastin cho phác đồ điều trị thừa cân. Họ đã quyết định như thế bởi qua nghiên cứu lâm sàng, Belaunja và Mangastin có khả năng làm giảm tích tụ và tăng ly giải mỡ trắng ngay ở cấp độ tiền tế bào từ đó giúp giảm chỉ số BMI, số đo vòng eo, hông, đùi hiệu quả. Bên cạnh đó, do được chiết xuất từ thảo dược thiên nhiên, Belaunja và Mangastin không gây tác dụng phụ nên an toàn cho người sử dụng.
Tinh chất thiên nhiên từ Belaunja và Mangastin giúp giảm tích tụ và tăng ly giải mỡ trắng
Hiểu về mỡ trắng, người thừa cân cần sáng suốt lựa chọn phương pháp giảm cân khoa học để tránh nguy cơ “mất trắng vì tràn ngập tế bào mỡ trắng”.
BS Lương Lễ Hoàng
Theo Thanh Niên
Chế độ ăn Low-carb – tức cắt giảm lượng carbohydrate nạp vào cơ thể - đang tạo cơn sốt trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, liệu chế độ ăn kiêng được tung hô “hiệu quả” này có thực sự tốt? Hãy tìm câu trả lời qua bài viết Ăn kiêng Low-carb có thật sự tốt?
Sản xuất tại công ty St-Paul Brands, Mỹ
